Stres jest naturalną i powszechną reakcją organizmu człowieka na stawiane przed nim wyzwania. Przybiera różne formy w zależności od sytuacji. W niektórych przypadkach, gdy jego obecność jest krótkotrwała, korzystnie wpływa na układ odpornościowy. Niestety, połączenie układu immunologicznego z nerwowym przy stresie chronicznym może okazać się bardzo szkodliwe dla zdrowia i psychiki. Prowadzi to do tzw. błędnego koła, którego należy się szczególnie wystrzegać.
Chorzy ze stresu
Stres nazywany jest także „chorobą cywilizacyjną”. Sam stres nie jest jednak zaburzeniem czy anomalią. To jego ponadprzeciętne natężenie i częstotliwość odpowiadają za rozwój chorób i postępowanie problemów zdrowotnych. Obecnie ludzie mają znacznie więcej okazji do ciągłego zdenerwowania niż kiedykolwiek wcześniej. Wynika to z nieustającej presji i wyścigu szczurów, w którym startuje każdy od początkowego etapu edukacji, czyli od wczesnych lat życia, aż do przejścia na zasłużoną emeryturę. Ciągły kontakt z bodźcami stresogennymi nie daje natomiast gwarancji uodpornienia się na objawy somatyczne, może on wręcz pogłębiać stany lękowe prowadzące w konsekwencji do nerwicy. Jeśli stres przeobraża się w cierpienie i skutecznie utrudnia codzienne funkcjonowanie, należy koniecznie podjąć się psychoterapii, a niekiedy nawet i leczenia farmakologicznego. Oczywiście, najlepiej jest działać zapobiegawczo. Warto jednak pamiętać, że każdy ma inną podatność na stres i przeważnie ciężko jest samodzielnie ocenić specyficzne reakcje organizmu.
Cierpiący umysł
Obciążenie psychiczne coraz częściej przeważa nad możliwościami fizycznymi. Niepokój, lęk i napięcie ograniczają pole manewru i dają o sobie znać poza strefą mózgową. Silne ciało w dobrej kondycji z czasem zaczyna odczuwać skutki przepracowania czy strachu. Stres jest uznawany za najważniejszy czynnik rozwoju zaburzeń i chorób psychicznych. Począwszy od problemów ze snem, przyczynia się do niewyspania i zmęczenia, co łączy się z mniejszą wydajnością. Brak energii, zmniejszony apetyt i działanie pod presją w konsekwencji osłabia odporność, prowadząc do większej wrażliwości na ból. Częściej ulegamy atakom wirusów i bakterii, co jeszcze gorzej wpływa na samopoczucie, a tym samym stabilność emocjonalną. Kołatanie serca, potliwość i dreszcze należą do grupy objawów somatycznych, które są mylone przez pacjentów z najróżniejszymi chorobami, o których informacje najczęściej znajdują w Internecie, dokładając sobie jeszcze większą dawkę stresu. Mało kto dostrzega w stresie poważne zagrożenie.
Faza wyczerpania
Niegdyś powyższe objawy i skutki silnego stresu, były przypisywane wąskiej grupie. Niestety, trzecia faza stresu, czyli faza wyczerpania, dotyka coraz większy procent społeczeństwa. Jest ona niebezpieczna dla zdrowia i znacznie obniża komfort życia. O tyle, o ile wcześniejsze fazy zazwyczaj są neutralne, bądź wręcz korzystne dla układu odpornościowego, tak należy uważać w wypadku występowania chorób współistniejących, gdyż mogą one zaostrzyć ich objawy, doprowadzając do tragicznych skutków.
