Choroby nowotworowe stanowią poważne zagrożenie
Są drugą z kolei przyczyną zgonów w Polsce, a szacuje się, że w ciągu kolejnych 20 lat ilość zachorowań na całym świecie znacząco wzrośnie. Rak piersi (czyli potoczna nazwa raka sutka) jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Choć czynniki jego pojawiania się u pacjentek nie są w większości jednoznacznie potwierdzone i stale trwają badania, które pozwolą określić podłoże nowotworu, możemy wyróżnić kilka czynników podwyższonego ryzyka.
Czynniki podwyższonego ryzyka:
- płeć – choć rak sutka może występować zarówno u mężczyzn, jak i kobiet, ryzyko jego występowania u płci pięknej jest znacząco wyższe – aż 99% światowych zachorowań stwierdzono właśnie u kobiet!
- wiek – liczba zachorowań rośnie wśród kobiet po 40. roku życia, a największy odsetek pacjentek plasuje się w przedziale wiekowym 50-70 lat.
- czynniki genetyczne – do przekształcenia zdrowej i prawidłowo funkcjonującej komórki w komórkę nowotworową potrzeba kilku mutacji genowych. Możliwe jest wczesne wykrycie mutacji genów BRCA1 i BRCA2, które znacząco podwyższają ryzyko zachorowań. Jednak wykrycie wadliwego genu czasem błędnie interpretowane jest przez pacjentki jako wyrok – mutacja genetyczna oznacza, że ryzyko zachorowania zwiększa się, jednak niekoniecznie musi on wystąpić.
- brak potomstwa – lub urodzenie dziecka późno, po 35. roku życia. Również wiąże się to z czynnikami hormonalnymi.
- nieodpowiednia dieta – ryzyko występowania znacząco zwiększa się u kobiet spożywających żywność przetworzoną i bogatą w tłuszcze zwierzęce. W połączeniu z brakiem aktywności fizycznej, zła dieta może prowadzić do nadwagi i otyłości, które również plasują się w czynnikach rakotwórczych. Dodatkowo, odsetek zachorowalności wzrasta również wśród kobiet regularnie spożywających alkohol i palących wyroby tytoniowe (choć co do ostatniego naukowcy wciąż się spierają, a także nie istnieją badania potwierdzające bezpośrednie powiązanie papierosów z rakiem sutka).
- zaburzenia hormonalne – wpływ hormonów jest jednym z głównych czynników występowania raka piersi. Udowodniono, że ryzyko zachorowania zwiększa się u kobiet, które rozpoczęły miesiączkowanie wcześnie (przed 12 rokiem życia), a menopauzę przeszły stosunkowo późno (po 55 roku życia). Jest to związane z wydłużonym okresem oddziaływania hormonów płciowych na organizm – w tym na piersi.
Również pacjentki przyjmujące doustne, hormonalne środki antykoncepcyjne znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka – to dlatego powinny częściej zgłaszać się na badania profilaktyczne. Według statystyk, odsetek zachorowań na raka sutka wśród kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną jest wyższy o ponad 20%, jednak częściej przechodzą one leczenie i przebieg nowotworu łagodniej.
Niepotwierdzone czynniki
Warto także wspomnieć o tym, że – tak samo jak palenie papierosów – niektóre z czynników podwyższonego ryzyka dalej pozostają w domenie hipotez i przypuszczeń naukowców. Jedną z najbardziej znanych, a niepotwierdzonych jednoznacznie teorii, jest powiązanie pomiędzy zachorowalnością na raka piersi, a używaniem antyperspirantów zawierających sole aluminium. Rozpowszechniony jest także pogląd głoszący jakoby usztywniane biustonosze również mogły być czynnikiem podwyższonego ryzyka.
Badaj piersi regularnie!
Nie jesteśmy w stanie wyeliminować wszystkich potencjalnych czynników stawiających nas w grupie podwyższonego ryzyka. Z tego powodu należy regularnie uczęszczać na badania profilaktyczne oraz sprawdzać swój stan zdrowia także w domowym zaciszu.
